Samenstelling
Het bureau dat wordt opgericht voor de organisatie van de verkiezingen, noemt men kiesbureau.
Men dient een onderscheid te maken tussen hoofdbureaus en stembureaus.
In elke gemeente is er één hoofdbureau dat instaat voor de voorbereidende verrichtingen, de algemene stemmentelling, de verdeling van de zetels en de aanwijzing van de gekozenen voor de gemeenteraadsverkiezingen en het doorsturen van de resultaten van de stembureaus naar het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en stembureaus waar de burgers hun stem uitbrengen.
In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, waar de gemeenteraadsverkiezingen volledig geautomatiseerd of elektronisch zijn, zijn er geen stemopnemingsbureaus, beter bekend als telbureaus.
Het hoofdbureau is samengesteld uit een voorzitter, eventueel een plaatsvervangende voorzitter, 4 bijzitters, 4 plaatsvervangende bijzitters en een secretaris. De voorzitter duidt de bijzitter en plaatsvervangende bijzitters aan uit de kiezers van de gemeente die kunnen lezen en schrijven. De voorzitter duidt zijn secretaris aan uit de kiezers van het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad.
Het stembureau is samengesteld uit een voorzitter, eventueel een plaatsvervangende voorzitter, een secretaris, een adjunct-secretaris die blijk geeft van beroepservaring in informatica, 5 bijzitters en 5 plaatsvervangende bijzitters.
Iemand die zich kandidaat heeft gesteld bij de verkiezingen kan geen deel uitmaken van een kiesbureau.
De politieke partijen kunnen getuigen aanwijzen teneinde toe te zien op de stemverrichtingen.
Op de dag van de verkiezingen hebben de leden van het stembureau een erg belangrijke taak. Zij zijn het immers die toezien op het goede verloop van de kiesverrichtingen en die het plaatsvinden van werkelijk democratische verkiezingen mogelijk maken. Ze hebben met name de taak om de identiteit van elke kiezer te controleren en na te gaan of deze voorkomt op de kiezerslijst. Ze zien er tevens op toe dat niemand tweemaal kan stemmen. Bij het sluiten van het stembureau helpen ze mee aan het opstellen van de processen-verbaal.
De leden van de stembureaus ontvangen presentiegelden. Het bedrag hiervan wordt bepaald door de gemeente, maar mag maximum 90 euro bedragen voor de voorzitter en maximum 85 euro voor de secretaris en bijzitters. Hierop worden geen belastingen geheven.
De bijzitters van de stembureaus worden gekozen door de voorzitter van het hoofdbureau uit de lijst van kiezers volgens een wettelijk bepaalde volgorde:
- de magistraten van de Rechterlijke Orde;
- de gerechtelijke stagiairs;
- de advocaten en de advocaten-stagiairs volgens hun inschrijving op het tableau of de lijst van stagiairs;
- de notarissen;
- de gerechtsdeurwaarders;
- de bekleders van een ambt van niveau A of B die onder de Staat, de Gemeenschappen en de Gewesten ressorteren en de bekleders van een gelijkwaardige graad die ressorteren onder provincies, gemeenten, openbare centra voor maatschappelijk welzijn, onder enige instelling van openbaar nut al dan niet bedoeld in de wet van 16 maart 1954 betreffende de controle op sommige instellingen van openbaar nut of onder de autonome overheidsbedrijven bedoeld in de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven;
- het onderwijzend personeel;
- de vrijwilligers: de personen die de functie van bijzitter willen vervullen, kunnen een verklaring in deze zin afleggen bij hun gemeente.
- de kiezers van de gemeente.
De secretaris wordt gekozen door de voorzitter van het stembureau.
Indien u opgeroepen wordt om te zetelen als voorzitter of bijzitter in een stembureau, bent u verplicht hierop in te gaan, tenzij u een geldig excuus hebt. U hebt 48 uur na ontvangst van de oproepingsbrief om de voorzitter op de hoogte te brengen van uw geldig excuus.
Het is de voorzitter van het hoofdbureau die bepaalt wat een geldig excuus, ofwel een wettige reden van verhindering, is.
Indien u ondanks hiervoor opgeroepen te zijn toch niet zetelt, en hiervoor geen geldig excuus hebt, dan kan de Politierechtbank straffen opleggen: “Met een geldboete van 250 tot 1000 euro wordt gestraft de voorzitter, de bijzitter of de plaatsvervangende bijzitter die binnen de bepaalde tijd de reden van zijn ver¬hindering niet opgeeft, of die, na het ambt te hebben aanvaard, zonder wettige reden nalaat het te vervullen” (art. 15, tweede lid, BGKWB).
Het hoofdbureau organiseert een opleiding ten behoeve van de voorzitters en secretarissen van de stembureaus.
|
Bijzitter zijn: is dat een vervelende klus? Aangewezen worden als bijzitter hoeft u niet als onaangenaam werk te bekijken. Wel integendeel. Het gaat feitelijk om een unieke kans om deel te nemen aan het maatschappelijke leven van uw gemeente. Echte democratische verkiezingen kunnen pas georganiseerd worden als de kiezers vrij hun voorkeur voor een kandidaat kunnen bepalen. Maar er moeten ook kiezers toezien op het goede verloop van de verkiezingen en erover waken dat er geen onregelmatigheden plaatsvinden. De aanwezigheid van bijzitters in de stembureaus is dus een ernstige waarborg voor een democratische stemming. Kan een bijzitter zijn aanwijzing weigeren? Nee. De functie van bijzitter uitoefenen is een wettelijke plicht. Wie zich daaraan zou willen onttrekken riskeert een boete die tot 1.000 euro kan oplopen. Wanneer een bijzitter zijn oproeping ontvangt, heeft hij 48 uur om de voorzitter in voorkomend geval op de hoogte te brengen van zijn legitieme verhindering. Is het mogelijk om zich kandidaat te stellen voor de functie van bijzitter ? De aanwezigheid van burgers als bijzitters is een van de garanties voor een goed democratisch verloop van de gemeenteraadsverkiezingen. Het Brussels Gemeentelijk Kieswetboek laat aan de personen die dat wensen toe om zich te registreren als vrijwilliger om deze taak uit te voeren. Indien u het wenst hebt u de mogelijkheid om u vrijwillig aan te bieden om de taak van bijzitter bij de gemeenteraadsverkiezingen van uw gemeente. Om dit te doen volstaat het uw wens om vrijwillig bijzitter te zijn kenbaar te maken bij uw gemeentelijke administratie.
|